مبانی عکاسی نجومی بادوربین های دیجیتال

با لنزهای معمولی عکاسی می توان عکس های بسیار خوب نجومی گرفت. فاصله ی کانونی کوتاه لنزهای دوربین در مقایسه با تلسکوپ ، بسیاری از عیوب ردیابی را نوردهی بلند مدت می پوشاند. اما لنزهای دوربین در اصل با هدف عکاسی نجومی طراحی و ساخته نشده اند . ثبت تصویری واضح از نقاطی نورانی با روشنایی و رنگ های گوناگون در گوشه و کنار میدان دید، امتحانی سخت برای لنز محسوب می شود. جالب است بدانید که کیفیت صیقل سطح عدسی های لنز دوربین حتی در بهترین نوع آن بسیار پایین تر از عدسی های تلسکوپ است.

علت آن این است که عدسی های لنز برعکس عدسی های تلسکوپ به سبب فاصله ی کانونی کوتاه شان عیوب عدسی را مخصوصاً هنگام استفاده در نور روز زیاد نشان نمی دهند. سازنده ی تلسکوپ های معروفی را در ژاپن می شناسم که لنزهای دوربین پنتاکس را می خرد و آنها را صیقل مجدد می دهد تا به کیفیت (و البته فاصله ی کانونی) مطلوب برای استفاده در تلسکوپ هایش برسد .
بر خلاف تلسکوپ ها، که برای دیدن اجرام در فاصله ی بی نهایت طراحی شده اند، لنزهای دوربین باید با ترکیب چندین عدسی بتوانند دامنه ای از فواصل بسیار نزدیک تا بی نهایت را ثبت کنند . بنابراین گستره ی میدان دید لنزها بسیار بیشتر از تلسکوپ هاست ولی از سوی دیگر، وقتی دیافراگم آن ها را تا حداکثر باز کنیم کارآیی خوبی برای منظور ما ندارند. اگر با لنزهای گوناگون دوربین کار کرده باشید متوجه خواهید شد که در اغلب آن ها هر چه دیافراگم بسته تر باشد کیفیت کنتر است و عیوب ابیراهی، بهبود بیشتری می یابد . مشکل این جاست که با این کار گرفتن عکس های نجومی سخت تر می شود چون با بستن دیافراگم ، دهانه ی لنز برای گذر نور کوچک تر می شود و از این رو نور کمتری به حسگر می رسد و ثبت می شود. برای همین است که در هنگام استفاده از لنزهای دوربین برای گرفتن عکس های نجومی همیشه باید بین بازکردن دیافراگم برای گردآوری نور بیشتر و یا بستن آن برای به دست آوردن کیفیت تصویر بهتر یکی را فدای دیگری کنیم .
تلسکوپ ها طوری طراحی می شوند تا بهترین وضوح را در فاصله ی بی نهایت با نسبت کانونی نسبتاً کند به دست آورند. هر چه نسبت کانونی تلسکوپ تند تر شود، طراحی و تراش آن هم پیچیده تر و البته گران تر می شود. این اصل در لنزها هم صدق می کند با این تفاوت که لنزهای دوربین نسبت های کانونی بسیارتندتر و میدان دید بسیار گسترده تری دارند. ساختن لنزی که هم تند باشد و هم میدان دید بازی داشته باشد بسیار پیچیده است. برای همین است که چنین لنزهایی از ترکیب چندین عدسی در دسته های متعدد درست می شوند. مثلا، بعضی از لنزهای زوم از ۱۶ عدسی در چهار دسته ساخته شده اند که هر کدام از این دسته ها باید برای به دست آوردن وضوح و بزرگ نمایی دلخواه درون بدنه لنز و نسبت به هم حرکت کنند. ساختن این لنزها بسیار پیچیده تر از ساختن حتی تلسکوپ های مدرن شکستی امروزی است. تلسکوپ های آپوکروماتیک از ترکیب حداکثر دو یا سه عدسی ساخته شده اند که هیچ حرکتی هم ندارند و برای واضح کردن تصویر باید دوربین را پشت تلسکوپ عقب وجلو برد .